Uitleg puntenscore

In de competitie proberen we zoveel mogelijk teams bij elkaar in te delen van gelijke sterkte. Een objectieve indicatie van de sterkte proberen we te krijgen via de puntenscore.  Deze wordt opgebouwd uit de resultaten van vorige competities, correctiepunten en overige factoren (o.a. leeftijd) en eventueel bijgesteld n.a.v. reacties van verenigingen.  Hoe we deze berekenen maken, leggen we hier aan de hand van wat voorbeelden uit. We zijn ons ervan bewust dat het een uitgebreid en complex stuk is om te lezen en je het misschien wel vaker moet lezen om het helemaal te snappen.

Opgave

Bij de opgave van de teams vragen we de volgende gegevens.

• Welk team wordt opgegeven (TM-nieuw)
• Wie gaan spelen in dit team (Spelers)
• In welk team speelden deze spelers in voorgaande competities (TM-oud)

Hieronder een simpel voorbeeld van de opgave van een E1 team.

Sterkte teams op basis van competitieresultaten

Om de sterkte van het nieuwe team E1 te bepalen, kijken we hoe sterk de oude teams F1 en F2 waren. Daarvoor kijken we wat het resultaat van die teams was in de voorgaande competitie. Zie het voorbeeld hieronder.

In kolom 1 is vermeld wat de berekende puntenscore was van die ploegen, nog voordat ze hadden gespeeld. Op basis van die puntenscores zijn de teams in de vorige competitie ingedeeld, waarbij de sterkere teams zijn ingedeeld in de fictieve poule F-001 (kolom 2) en de iets minder sterke teams in poule F-011. In kolom 3 zijn de ingedeelde teams vermeld met in de kolommen 4, 5 en 6 het aantal gespeelde wedstrijden, behaalde winstpunten en het doelsaldo. Hiermee berekenen we de puntenscores van elk team aan het einde van het seizoen (kolom 10).  Dat is de som van de kolommen 7, 8 en 9. In kolom 7 is de poulesterkte vermeld, zijnde het gemiddelde van de punten in kolom 1 van alle teams. In kolom 8 een score van 0 tot 10 voor het aantal behaalde winstpunten (kolom 5) t.o.v. wat maximaal mogelijk was, in formule: (Behaalde wedstrijd punten / Maximaal te behalen wedstrijd punten) * 10. In kolom 9 tenslotte een score voor het doelsaldo. Dit berekenen we met de volgende gegevens:

GDS = gemiddelde doelsaldo per wedstrijd , dus voor team 1 is dat 34/6 = 5,67

MAX = maximale aantal punten dat met doelsaldo te behalen is, in dit voorbeeld 5.

MDS = minimale gemiddelde  doelsaldo, dat MAX punten oplevert, in dit voorbeeld 8.

De formule is GDS*(MAX/MDS),  maar niet lager dan  -MAX  (-5) en niet hoger dan +MAX (+5) punten.

Team 1 komt zo aan de 3,5 punten in kolom 9, nl 5,67*(5/8) = 3,5

De waarde voor MDS verschilt. Die is namelijk gelijk aan het laagste gemiddelde doelsaldo van de 10 % teams met het hoogste gemiddelde doelsaldo en dat verschilt per leeftijdscategorie en ook per competitie.

Dit betekent in dit voorbeeld dat als een team een gemiddeld doelsaldo heeft van 8 of meer het daarvoor 5 punten krijgt. Is het minder dan krijgt het minder punten.  Winstpunten en doelsaldo wegen nu even zwaar mee, want met beide is 10 punten te verdienen (0 tot 10 punten voor winstpunten en -5  tot +5 voor doelsaldo).

Als de geschatte sterkte vooraf, dus de voor elk team berekende puntenscore, overeenkomt met de werkelijke krachtsverhoudingen tussen de teams dan zouden kolommen 1 en 10 met elkaar in grote lijnen moeten overeenkomen. In poule F-001 is dat het geval, maar in poule F-011 niet. Op voorhand leken daar teams 6 en 9 de sterksten te zijn, maar dat bleek in de praktijk anders te zijn.

Puntenscore

Team 1 in poule F-001 en team 8 in poule F-011 zijn de F1 en F2 zoals vermeld in de tabel 1a. In kolom 4 vullen we nu de scores in van kolom 10 van tabel 2 met het onderstaande resultaat. Dat zijn de punten die elke speler inbrengt in de nieuwe ploeg vanuit de oude ploeg.

De puntensterkte voor de nieuwe E1 ploeg is nu het gemiddelde van de punten van elke speler (kolom 4), dus (88,5+88,5+70,0+70,0)/4 = 79,3 punten. Tenzij er aan spelers correctiepunten zijn toegekend, zie hierna, zijn deze punten de basis waarop de E1 ploeg wordt ingedeeld in de nieuwe competitie.

Correctiepunten

Hieronder nogmaals tabel 1, nu met ook een nieuwe F1 ploeg, en met twee extra kolommen.

Speler 1 en 2 van de nieuwe ploeg E1, die speelden in de oude ploeg F1, brengen zoals eerder uitgelegd, ieder 88,5 punt mee uit de oude ploeg. Evenzo brengen speler 3 en 4 ieder 70,0 punten mee uit hun oude ploeg F2, oftewel team 8 in poule F-011. Het gemiddelde van de meegebrachte punten in kolom 4 is dan voor E1 de al eerder berekende 79,3 punten. Ook de nieuwe F1 krijgt zo 79,3 punten, want ook daarin twee spelers uit de oude F1 en twee uit de oude F2.

Stel dat de spelers die naar de E1 gaan de betere spelers zijn van de oude F1 en F2, dan zou de nieuwe E1 sterker zijn dan de nieuwe F1, maar uit de puntenscores voor beide teams blijkt dat niet, want die is voor beide teams 79,3 punten. Om dat verschil wel tot uitdrukking te brengen kun je de spelers van de oude F1, die naar de E1 gaan tot +5 correctiepunten geven en de spelers die naar de F1 gaan tot -5 correctiepunten, zie kolom 5 (Correctie). Als de beste spelers veel beter zijn dan de anderen dan geef je hen +5 punten en de anderen -5, zoals bij F1 (kolom 5). Is het sterkteverschil minder groot dan geeft je bv +3 en -3 punten, zoals bij team F2. De gemiddelde correctiescore voor F1 wordt zo +4 punten en voor F2 -4 punten. Als we dan daarmee de (voorlopige) puntenscore corrigeren dan leidt dat voor E1 tot een hogere gecorrigeerde puntenscore (88,3) dan voor F1 (75,3). Nu heeft dus de betere ploeg ook de hogere score.

LET OP: Belangrijk hierbij is dat de gezamenlijke correctiepunten van een oude ploeg op nul uitkomen. Team 1 had een score van 88,5 punten en bestond uit  speler 1, speler 2, speler 5 en speler 6. De gezamenlijke score van die spelers moet 88,5 punt blijven, dus de gezamenlijke correctiescore moet 0 zijn. 

Individuele spelers kunnen tussen de -5 en +5 correctiepunten krijgen.  De correctie voor de puntenscore van het team is het totale aantal correctiepunten van de individuele spelers gedeeld door het aantal spelers in die ploeg. Krijgt dus in een ploeg van 5 leden één speler 5 correctiepunten dan is het effect op de puntenscore voor de ploeg maar 5 correctiepunten / 5 spelers  = 1 punt. Correctiepunten hebben dus meer effect bij 4-tallen dan bij 8-tallen, omdat het totale aantal correctiepunten dan door minder spelers gedeeld hoeven te worden. Bedenkt dus ook goed of het toekennen van maar 1 of -1 correctiepunten aan spelers het beoogde effect zal hebben nl een zoveel hogere of lagere puntenscore dat dit voor de indeling zeker gevolgen zal hebben. Echter ook één punt verschil in puntenscore kan soms het verschil zijn tussen als zwakste team ingedeeld worden in een poule of als sterkste team ingedeeld worden in een zwakkere poule.

Vervolg puntenscore (nieuwe spelers)

Zou in een ploeg een nieuwe speler gaan spelen, die voor het eerst gaat korfballen, dan heeft die speler dus geen oude ploeg en kunnen we dus ook geen punten berekenen voor die oude ploeg.  Die speler krijgt dan van ons een score die lager is dan de score van de laagste speler.  Hoe dat werkt zie je in het onderstaande voorbeeld  voor een andere F-ploeg bestaande uit 5 spelers, waarvan 2 nieuwe leden.  Hierin hebben we de spelers op volgorde van punten oude ploeg (kolom 4) gesorteerd van hoog naar laag.

Speler 1, 2 en 3 hebben al  in ander teams gespeeld en brengen uit de vorige competitie de punten vermeld in kolom 4 mee naar de nieuwe F1 ploeg. Het gemiddelde van de punten van die drie spelers is 40,0 punten, zie kolom 6. Daar nemen we 35% van is 14 punten. Zoveel punten is de score van de volgende speler lager dan van de vorige speler. Speler 4 krijgt nu 22,0 punten, zie kolom 5, namelijk  aantal punten van de speler met het laagste aantal punten (= speler 3, 36,0 punten)  – 14 punten. De berekende punten voor speler 5 zijn weer 14 punten minder, dus 22 – 14 = 8 punten.  Een eventuele 3e nieuwe speler krijgt 0 punten, want aan minder dan 0 doen we niet. De puntenscore voor de nieuwe F1 wordt daarmee van de punten in de kolommen  4 en 5 is 30,0 punten.

De 35% waarmee we de punten per speler steeds verlagen wordt minder  als een club meer teams heeft  in die leeftijdscategorie.  Dan kan een club een nieuwe speler namelijk indelen in  de ploeg waarin deze het beste past en zal zijn sterkte dus ook dichter liggen bij de andere spelers in dat team.  Als die 35% dan bv 20% is geworden daalt de score dus met steeds met 8 punten (20% van 40 punten) in plaats van met 14 punten. Speler 4 en 5 krijgen dan respectievelijk 28 en 20 punten en puntenscore F1 zou dan 33,6 punten worden.

Dit is nog niet het hele verhaal. Bij nieuwe DEF-spelers kijken we ook nog naar hun leeftijd. De gemiddelde  nieuwe F-speler van 7 jaar zal, denken wij, beter zijn  dan die van 5 jaar. Daarom krijgen de nieuwe spelers op basis van hun leeftijd nog enkele leeftijdscorrectiepunten. Daardoor zou de puntenscore voor de F1 in tabel 3 1 of 2 punten hoger of lager dan 30,0 punten kunnen worden als de nieuwe spelers relatief oud of jong zijn.

Vervolg puntenscore (overige factoren)

Er zijn tenslotte nog twee zaken die van invloed zijn op de puntenscore.

• Ten eerst is dat het teamnummer bij nieuwe teams. Grote clubs geven vaak meerdere geheel nieuwe E- en F-teams op, die in principe allemaal vrijwel dezelfde puntenscore krijgen, omdat ze allen bestaan uit allemaal spelers die voor het eerst gaan spelen. In de praktijk geven clubs dan meestal toch de naar hun idee sterkste ploeg het laagste nummer, dus E3 is beter dan E4 en E4 is beter dan E5 etc. We zorgen er daarom voor dat de E3 een iets hogere score krijgt dan de E4 etc., ook al zou dat alleen op basis van de oude ploeg niet zo zijn.
• Ten tweede merken we dat bv eerstejaars E-teams in het najaar soms een te hoge score krijgen t.o.v. tweedejaarsteams E-teams van diezelfde club, zeker als het goede teams waren in  de F-jeugd.  Daarom kijken we ook nog naar de gemiddelde leeftijd van teams en krijgen teams ook daarvoor nog enkele correctiepunten.

Reactie verenigingen

De zo berekende puntenscores publiceren we en we vragen de clubs hiernaar te kijken en beargumenteerd te reageren als men van mening is dat deze de werkelijke sterkte van de nieuwe ploeg niet goed weergeeft.  Daarbij moeten clubs vooral goed kijken of de puntenscores van de eigen teams (per leeftijdscategorie) ongeveer overeenkomen met de eigen verwachtingen. Heeft de sterkste ploeg inderdaad de hoogste punten. Vervolgens kijk je als club naar de scores van jouw teams in vergelijking met die van andere teams waar je mogelijk tegen zou kunnen spelen, dus teams in de omgeving. In principe kun je die teams gewoon op score sorteren en dan kijk je waar in de rangorde jouw teams staan en of dat overeenkomt met de eigen inschatting van de sterkte. Na verwerking van de reacties op de berekende puntenscores delen we de teams in.

Slotopmerkingen

Nog enkele opmerkingen tot slot.

• De uitleg van de puntenscoreberekening hiervoor is, hoewel al ingewikkeld genoeg, toch een versimpelde weergave van de werkelijke berekening, omdat we daarin kijken naar de resultaten van de laatste 3 competities.
• De puntenscore is het resultaat van een objectieve berekening, maar een juiste uitkomst staat of valt met de input. Als clubs spelers min of meer willekeurig indelen in nieuwe teams of niet juist invullen in welke ploegen men speelde in de voorgaande competities, dan zal de berekening  geen betrouwbare uitkomst opleveren.
• Als clubs komende nieuwe spelers niet opgeven in teams, worden zij niet meegenomen in de berekening en is de berekende score niet juist en meestal te hoog en wordt team dus mogelijk ook te hoog ingedeeld.
• Bij de puntenscoreberekening houden we rekening met de resultaten in de voorgaande drie competities, waarbij de resultaten in de recentste competitie het zwaarst wegen. Bij de zaal- en voorjaarsveldindeling is die meest recente competitie de dan nog lopende najaarsveld- c.q. zaalcompetitie. De puntenscores waarop we de eerste indelingen maken zijn dan gebaseerd op de  resultaten halverwege die competitie. Op het veld hebben teams in poules van 4 dan idealiter 3 van de 6 wedstrijden gespeeld en tegen elke ploeg éénmaal en in de zaal dan 6 van 12 wedstrijden en eveneens tegen elke ploeg éénmaal. De praktijk is voor sommige teams echter anders. Op het veld worden veel wedstrijd verzet naar later, waardoor teams pas 1 of 2 wedstrijden hebben gespeeld. In de zaal spelen maar weinig BK-teams volgens schema, waardoor aantal gespeelde wedstrijden per team nogal verschilt en tegen sommige teams al 2x is gespeeld en tegen andere nog helemaal niet. Als een team dan toevallig alleen tegen de zwakste tegenstanders heeft gespeeld zal het sterker lijken dan het in werkelijkheid is. In zo’n geval zou de berekende puntenscore iets aangepast moeten worden. Het is voor ons planners echter niet mogelijk om voor elk van de duizenden in te delen teams na te gaan of de berekende score aanpassing behoeft. Dat is wat de clubs moeten doen als we de lijst met opgegeven teams met de berekende puntenscores ter controle rondsturen.
  De eerste puntenscores  voor de zaal- en voorjaarsteams zijn dus gebaseerd op de resultaten in de voorgaande competitie tot op dat moment. Elke week erna berekenen we de puntenscores opnieuw en kijken of die die nieuwe scores aanleiding zijn om teams in de indeling hoger of lager in te delen en als dat dan qua planning nog mogelijk is zullen we dat ook doen. Daardoor kan een team dat vanwege een onregelmatig programma aanvankelijk een te hoge of te lager score kreeg en daardoor te hoog of te laag werd ingedeeld uiteindelijk toch nog beter terechtkomen, maar dat hangt dan vooral af van de mogelijkheden om op een later moment in het planningsproces teams tegen elkaar te ruilen.
• Wanneer we kijken naar ontvangen reacties op de puntenscores dan blijkt in meer dan de helft van de gevallen, dat die niet nodig was geweest als een club (beter) gebruik had gemaakt van correctiepunten of alle spelers had opgegeven. Iets wat vaak voorkomt is het volgende. Een club heeft een F1-team bestaande uit 6 spelers. In de loop van de competitie komen er kinderen bij, waardoor ze de volgende competitie met 2 F-teams kunnen spelen. De oude en nieuwe spelers worden vervolgens op sterkte verdeeld over beide nieuwe F-teams. Van de oude F1-ploeg gaan er 3 kinderen naar de nieuwe F1 en 3 naar de nieuwe F2 en in beide teams worden één of meer nieuwe spelers ingedeeld. Beide teams zijn dan min of meer identiek samengesteld, dus krijgen beide een vergelijkbare puntenscore. Voor de F2 vindt de club die dan vervolgens te hoog. Had de club echter de oude F1 spelers +5 en -5 correctiepunten gegeven, dan was er een duidelijk verschil ontstaan in score tussen F1 en F2, net zoals in eerder voorbeeld bij E2 en F1. Verder komt dan ook nog voor, dat in de F2 meer nieuwe kinderen gaan spelen dan worden opgegeven, omdat nog niet van iedereen alle gegevens bekend zijn of zijn opgenomen in Sportlink.
• Er zijn teams die het hele seizoen in dezelfde samenstelling spelen. Doen ze het dan in de lopende competitie slecht, dan willen clubs graag alle spelers negatieve correctiepunten geven om er maar voor te zorgen dat ze in de volgende competitie laag genoeg ingedeeld worden. Maar zoals al eerder gemeld:  dat kan niet. Op basis van de (slechte) resultaten krijgt het team al lagere punten, wat dus gaat zorgen voor een indeling bij zwakkere tegenstanders.
• Soms laten verenigingen in een zwak team geregeld spelers uit hogere ploegen meedoen, bv bij afzeggingen, waardoor het team beter presteert dan het op eigen kracht had gedaan. Daardoor lijkt de ploeg dus beter dan die eigenlijk is en krijgt die dus een hogere score. Spelen in de volgende competitie die betere invallers weer mee dan is die hogere score niet onterecht, maar wordt dan de ploeg juist steeds aangevuld met invallers uit zwakkere teams dan zal de ploeg misschien te hoog ingedeeld zijn.  Een en ander is niet goed in te vullen op het A2-formulier. We zouden daarom beter gebruik kunnen maken van de gegevens op het DWF, maar alleen als dat volledig (met wissels) en juist wordt ingevuld en dat is zeker in het breedtekorfbal nog lang niet het geval.  A2-formulier geeft daarom op dit moment waarschijnlijk betere informatie voor indeling dan DWF.  Bedoeling is wel om opgave oude teams op A2-formulier te gaan vergelijken met waar men speelde volgens DWF.
• Voor iedere in te delen competitie berekenen we de puntenscore, maar je kunt niet de berekende puntenscores voor de ene competitie één op één vergelijken met die van de volgende competitie.  Je kunt wel kijken hoe de score van twee teams nu is ten opzichte van elkaar en hoe dat was bij de vorige competitie, maar naar de absolute getallen moet je niet kijken. Stel twee teams hadden beide 50 punten bij berekening puntenscore in september ten behoeve van indeling zaalcompetitie en bij berekening puntenscore in februari ten behoeve van indeling voorjaarsveldcompetitie is dat 60 om 70 punten.  Dan wordt de ene ploeg in februari sterker ingeschat dan de andere terwijl we in september nog dachten dat ze even sterk waren, maar dat ze eerst 50 punten hadden en later 60 en 70 betekent niet dat ze beide sterker zijn in februari dan in september. Het zou in theorie zelfs kunnen dat 75 punten in februari gelijk is aan 50 punten in september en dan worden beide teams dus eigenlijk zwakker ingeschat worden ten opzichte van de overige teams. Tot op zekere hoogte klopt 75 om 50 ook, want met elke nieuwe competitie komen er geheel nieuwe teams bij aan de onderkant. Als we die steeds zeg maar 0 punten willen geven, maar ze zijn zwakker dan de teams die bij berekening voor de vorige competitie 0 punten kregen, dan moet daarvan de score dus iets omhoog gaan. Dat is ook logisch, want ze hadden 0 punten en hebben vervolgens een seizoen bijgeleerd en zijn dus ook wat beter geworden.
  Je kunt wel scores vergelijken die we voor dezelfde competitie op achtereenvolgende weken uitrekenen. Elke week worden dan weer de uitslagen van een week meer meegenomen in de berekening, waardoor de score wat wijzigt. De berekening gebeurd echter elke week op dezelfde wijze en die zijn dus met elkaar vergelijkbaar, ook de absolute puntenscores.